Ewolucja Komunikacji Szynowej w Wałbrzychu
Ewolucja Komunikacji Szynowej w Wałbrzychu w Latach 1945-1966
9 maja 1945 roku, gdy do Wałbrzycha wkroczyły wojska radzieckie, miasto było wprawdzie wyeksploatowane wojną, lecz niezniszczone. Rozpoczyna się nowy rozdział w historii miejskiej komunikacji szynowej, którą przejmuje od Radzieckiej Delegatury 15 sierpnia 1945 roku. W posiadaniu przedsiębiorstwa było wówczas 35 tramwajów i 20 trolejbusów, które jednak wymagały znacznych remontów.
Pierwsze Lata Powojenne
W okresie powojennym, w mieście z górskim terenem, zdecydowano się na zmianę komunikacji tramwajowej na trolejbusową, postrzeganą jako bezpieczniejszą. Już 28 października 1944 otwarto pierwszą linię trolejbusową. Postanowiono nie rozbudowywać sieci tramwajowej, zamiast tego stopniowo zastępując ją trolejbusami, a następnie autobusami.
Przełom i Likwidacja Linii Tramwajowych
Pierwszą linię tramwajową zlikwidowano po serii tragicznych wypadków w 1946 roku, zastępując tramwaje trolejbusami. Następnie, po reformie struktury komunikacyjnej, przedsiębiorstwo przekształcono w Międzykomunalne Zakłady Komunikacyjne, a później w Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, co wpłynęło na ogólną poprawę jakości usług.
Komunikacja Miejska w 1958 Roku
W 1958 roku, mieszkańcy Wałbrzycha mogli korzystać z rozbudowanej sieci tramwajowej, trolejbusowej oraz autobusowej, obejmującej różnorodne trasy łączące kluczowe punkty miasta. Tramwaje kursowały między innymi do Szczawna Zdroju i Sobięcina, a trolejbusy zapewniały połączenie z Dworcem Głównym przez centrum miasta.
Ostateczna Likwidacja i Plany Przywrócenia
Ostatni tramwaj zjechał z wałbrzyskich ulic w październiku 1966 roku, kończąc ponad 60-letnią historię tramwajów w mieście. Decyzje o likwidacji tramwajów, podjęte w latach 50. XX wieku, były wynikiem wysokiej wypadkowości oraz kierunków polityki transportowej kraju. Chociaż w latach 80. rozważano przywrócenie tramwajów, te plany nie wyszły poza fazę projektów.
Historia tramwajów i trolejbusów w Wałbrzychu jest świadectwem dynamicznych przemian w miejskiej komunikacji szynowej, która dostosowywała się do zmieniających się warunków i potrzeb mieszkańców. Dzisiejsza perspektywa pozwala docenić te decyzje, które kształtowały oblicze miasta i jego infrastrukturę komunikacyjną.
Opr. SztInt.
Tramwaje w Wałbrzychu Autor: Katedra Tansportu
Jak w każdym okręgu przemysłowym, również w Wałbrzychu istniały ogromne potrzeby przewozowe, a miasto było na tyle bogate, aby sobie taką komunikację zafundować
Na początku (1895) planowano budowę linii tramwajowej łączącej Świdnicę, Świebodzice i Wałbrzych. Jednak to połączenie zostało zbudowane jako kolejowe (częściowo zelektryfikowane) przez Jedlinę Zdrój. Wkrótce, po uzyskaniu koncesji, założono spółkę akcyjną Dolnośląska Elektryczna i Tramwajowa Spółka Akcyjna, która 1 czerwca 1896 roku rozpoczęła budowę linii tramwajowych. Na początku zbudowano linię Dworzec Główny- centrum Wałbrzycha- Szczawienko (Nieder Salzbrunn), a następnię linię do Sobięcina (Hermsdorf) , którą otwarto 12 września 1898.
Jako że linia do dworca Głównego, na górnym Podgórzu (Dittersbach) zakłócała działanie telegrafu, otwarto ją dopiero w marcu 1899. Dalsza rozbudowa sieci tramwajowej następowała promieniście od centrum Wałbrzycha. Przyłączono do sieci Szczawno-Zdrój oraz Rusinowa (Reussendorf, na ul. Bystrzycką) (1938). Przed pierwszą wojną światową długość linii wynosiła 19,2 km, a tramwaje przynosiły zyski nawet w czasie tej wojny. W 1922 roku sieć tramwajowa obejmowała już 22 kilometry jednotorowych linii, a przedsiębiorstwo komunikacyjne zatrudniało 239 osób i obsłużyło 9,385,282 pasażerów. Sieć cały czas rozbudowywano, np. na Nowe Miasto.
Najważniejszą linią był odcinek prowadzący równolegle do linii kolejowej Jelenia Góra- Wrocław, od dworca Szczawienko do Dworca Głównego przez centrum Wałbrzycha, omijając Stare Miasto od strony wschodniej ulicami pl. Grunwaldzki i al. Wyzwolenia (Sonneplatz, Auenstrasse, Vierhauser) . Głównym zadaniem tej linii było dostarczanie pasażerów do dworców kolei państwowych. Poza tym były jeszcze dwie już wspomniane linie (14 września 1914 dodano nową linię do Szczawna Zdroju), i do Sobięcina.
Szerokość torów wynosiła 1000 mm. Linie były poprowadzone głównie wydzielonym poboczem ulic na własnym torowisku, tylko na terenie gęsto zabudowanym tramwaje prowadzono środkiem ulic. Z powodu częstotliwości kursów (co 15 minut) tramwaje spotykały się co 7-8 minut, wobec tego mijanki były zbudowane co ok. 2 km. Później dobudowano jeszcze więcej mijanek, aby móc podnieść częstotliwość na 7-8 minut w godzinach szczytu.. Wkrótce potem przerobiono miejski system komunikacji w ten sposób, że utworzono dwie długie linie tramwajowe zamiast trzech krótszych . Linie krzyżowały się na placu Grunwaldzkim, który stał się głównym węzłem przesiadkowym. Rozkład jazdy skonstruowano w taki sposób, że wagony tych linii spotykały się w tym samym czasie na tym placu, aby ułatwić przesiadanie.
Fot. Sobięcin (Hermsdorf)
W 1913 roku przerobiono układ torów linii do Sobięcina w centrum miasta. Zrezygnowano z odcinka omijającego Stare Miasto i wybudowano nowe torowisko, ulicą Strzegomską przez rynek aż do Kościoła przeciskał się przez wąskie uliczki. W związku ze stopniową rozbudową miasta powstała konieczność budowy nowej linii, ale dopiero w roku 1920 znaleziono odpowiednie środki na jej budowę. Wybudowano nowe tory z Rynku na Plac Tuwima i dalej na Nowe Miasto.
Później wprowadzono w Wałbrzychu trolejbusy, i pierwszego stycznia 1945 w Wałbrzychu kursowały następujące linie:
 | 1. Trolejbusowa pl. Grunwaldzki- Dworzec Wałbrzych Główny (dł. 4.8 km, czas przejazdu 19 min, częstotliwość 5-10 min) |
| 2. Sobięcin- pl. Grunwaldzki- Szczawienko (dł. 10.9 km, czs przejazdu 45 min, częstotliwość 15 min.) |
| 3. Szczawno-Zdrój- pl. Grunwaldzki- Szczawienko (dł.9.5 km, Czas przejazdu 40 minut, częstotliwość 15 minut) |
| 4. Rynek- Nowe Miasto- Rusinowa (dł. 5,2 km, czas przejazdu 20 min. Częstotliwość do Nowego Miasta 15 minut, do Reussendorf 15- 30 minut) |
| 5. Rynek –Streckenbachweiche – Dworzec Wałbrzych Miasto (Dł.4,7 km,, czs przejazdu 19 minut, częstotliwość 15 minut), oraz linie autobusowe. |
Przy placu Grunwaldzkim (część Wysockiego) znajdował się jeszcze tor rezerwowy, na którym stale stał zapasowy tramwaj.
Na początku lat 20 tych, w czasie budowy linii do Nowego Miasta, ulica Kunickiego okazała się być za stroma do poprowadzenia torów tramwajowych. Również ruch uliczny miał tu też spore problemy. Zdecydowano się więc poprowadzić nową i szeroką ulicę, na której brzegu wydzielonym torowiskiem miał kursować tramwaj. Z powodu różnicy wysokości nowa ulica miała kształt serpentyny. Jest ona dobrze ukazana na jednym ze zdjęć.
W roku 1943 zaczęto budowę sieci trolejbusowej. Trolejbusy uchodziły wówczas za szczyt nowoczesności. Podczas jazdy inauguracyjnej cieszyły się niebotycznym powodzeniem. Były one ciche i szybkie. Planowano nawet zamknąć linię tramwajową numer 3, wzdłuż której wybudowano trolejbusy, ale z powodu dużego ruchu (wraz z uchodźcami wojennymi miasto liczyło wtedy ponad 100 tysięcy mieszkańców) nigdy tego nie uczyniono.
Komentarze
Prześlij komentarz